ΕΥΑΛΩΤΟΣ ΟΦΕΙΛΕΤΗΣ – ΤΟ «ΑΝΤΙΚΛΕΙΔΙ» ΤΗΣ ΡΥΘΜΙΣΗΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΙΚΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ
Πως με την ιδιότητα του Ευάλωτου Οφειλέτη, μπορείτε να λάβετε ρύθμιση των δανείων σας με διαγραφή.
Το πρόβλημα
Η διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού βάσει του ν. 4738/2020, έχει αποδειχθεί σωτήρια για χιλιάδες οφειλετών καθώς από τα επίσημα στοιχεία προκύπτει ότι οι επιτυχείς ρυθμίσεις έχουν ξεπεράσει τις 20.000 και αφορούν οφειλές άνω των 7,5 δις. ευρώ. Ένα ερώτημα βέβαια είναι να μάθουμε ποιες από αυτές ακόμη τηρούνται (!)
Την τιμητική τους έχουν οι οφειλές προς το Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά ταμεία, όπου πέραν του ότι η εγκρισιμότητα τους φτάνει το 100%, προσφέρεται η δυνατότητα ρύθμισης έως 240 δόσεις, αντί των 24 δόσεων της πάγια ρύθμισης.
Όσον αφορά την εγκρισιμότητα ρύθμισης δανείων από τις τράπεζες και τους servicers, μέσω της διαδικασίας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, με μία πρώτη ματιά φαίνεται η γενική εικόνα να είναι ικανοποιητική, ωστόσο έχει ενδιαφέρον να δει κανείς πιο προσεκτικά τα επιμέρους εγκριτικά ποσοστά για τον μήνα Αύγουστο.
Πηγή: Έκθεση Προόδου Εξωδικαστικού Μηχανισμού – Αύγουστος 2024/Υπ.Εθ.Οικ.& Οικονομικών
Από τον παραπάνω πίνακα, φαίνονται τα ποσοστά εγκρισιμότητας ανά τράπεζα & servicer, με τα υψηλότερα να ανήκουν στη Veraltis και την Qquant με ποσοστά 93% και 97% αντίστοιχα και το χαμηλότερο στη Αγροτική Τράπεζα Υπό Ειδική Εκκαθάριση, με 15%.
Τι δείχνει όμως η πράξη;
Η πράξη δείχνει, (αν και δεν υπάρχουν επίσημα στατιστικά στοιχεία) ότι η εγκρισιμότητα και η διαγραφή, συνδέονται με το είδος του δανείου.
Πιο συγκεκριμένα, όταν ένας δανειολήπτης έχει οφειλές από πιστωτικές κάρτες ή και καταναλωτικά δάνεια (δηλαδή δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις), εκεί η εγκρισιμότητα είναι υψηλή και συνήθως προκύπτει και διαγραφή. Ο λόγος είναι ότι την τράπεζα ή τον servicer, συμφέρει μία έστω κουρεμένη μακροχρόνια ρύθμιση που θα «βγάλει» ο αλγόριθμος του νόμου, από το να «κυνηγήσει» τον δανειολήπτη στις δικαστικές αίθουσες με αμφίβολα αποτελέσματα και με την επιβάρυνση των δικαστικών εξόδων.
Από την άλλη μεριά, όταν τα δάνεια αφορούν σε στεγαστικά δάνεια ή επιχειρηματικά δάνεια που είναι εξασφαλισμένα με ακίνητα, τότε πολλές φορές την τράπεζα ή τον servicer, συμφέρει να προβούν σε νομικές ενέργειες για να «βγάλουν» τα ακίνητα αυτά σε πλειστηριασμό και να εισπράξουν πιο γρήγορα τα χρήματα τους, από το να δεσμευτούν σε μία πολυετή ρύθμιση από αυτές που συνήθως «βγάζει» ο αλγόριθμος του νόμου (Μέση διάρκεια ρύθμισης: 18 έτη).
Έτσι λοιπόν, με βάση την παραπάνω συλλογιστική, δεν είναι τυχαίο που οι servicers Qquant και Veraltis έχουν ποσοστά εγκρισιμότητας άνω του 90%, καθώς τα χαρτοφυλάκια που διαχειρίζονται, αφορούν κυρίως πιστωτικές κάρτες, καταναλωτικά δάνεια και ανεξασφάλιστα επιχειρηματικά δάνεια.
Στον αντίποδα, η χαμηλή εγκρισιμότητα της Αγροτικής υπό εκκαθάριση σε ποσοστό 15% επίσης δεν είναι τυχαία, καθώς λόγω πολιτικής, δεν μπορεί να αποδεχθεί ρυθμίσεις διάρκειας άνω των 10 ετών με αποτέλεσμα να απορρίπτει τις περισσότερες από τις προτάσεις ρύθμισης του αλγόριθμου, οι οποίες κατά μέσο όρο είναι διάρκειας άνω των 18 ετών.
Συνεπώς, η δυνατότητα ρύθμισης τραπεζικών οφειλών μέσω της διαδικασίας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, έχει να κάνει με το είδος του δανείου προς ρύθμιση.
Για παράδειγμα, σε δάνειο με εξασφάλιση το ακίνητο του δανειολήπτη, που η εμπορική του αξία καλύπτει ή υπερκαλύπτει το υπόλοιπο του δανείου του, τότε πιθανότατα η τράπεζα ή ο servicer, να μην δεχτεί την πρόταση που προκύπτει από τον αλγόριθμο της πλατφόρμας του εξωδικαστικού που θα τον δεσμεύσει σε μία πολυετή ρύθμιση, αλλά θα προτιμήσει να «βγάλει» το ακίνητο αυτό σε πλειστηριασμό, ώστε να εισπράξει πιο γρήγορα την απαίτηση του.
Υπάρχει λύση;
Η δυνατότητα των Τραπεζών – Servicers να «αρνηθούν» την πρόταση ρύθμισης που προκύπτει από τον αλγόριθμο της πλατφόρμας επικαλούμενοι κάποιους συγκεκριμένους λόγους, δεν έχει αλλάξει. Ωστόσο, ένα μικρό «παραθυράκι» υπέρ των δανειοληπτών φαίνεται ότι έχει δημιουργηθεί και μπορεί να λειτουργήσει στη πράξη, μέσω της ιδιότητας του Ευάλωτου Οφειλέτη.
Τι είναι ο Ευάλωτος Οφειλέτης;
Ευάλωτος οφειλέτης εννοείται εκείνο το φυσικό πρόσωπο που πληροί συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, ως κάτωθι:
Εισοδηματικά κριτήρια
• Το συνολικό εισόδημα για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού.
- Το συνολικό εισόδημα δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.
Περιουσιακά κριτήρια
• Ακίνητη περιουσία: Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας του νοικοκυριού βάσει ΕΝΦΙΑ, δεν μπορεί να υπερβαίνει συνολικά το ποσό των 120.000 ευρώ για το μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.
• Περιουσιακό τεκμήριο: Ως όρια καταθέσεων για κάθε τύπο νοικοκυριού ορίζονται τα ακόλουθα:
• Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: 7.000 ευρώ
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από δύο μέλη: 10.500 ευρώ
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τρία μέλη: 14.000 ευρώ
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από τέσσερα μέλη: 17.500 ευρώ
• Νοικοκυριό αποτελούμενο από 5 μέλη και πάνω: 21.000 ευρώ
Εάν το φυσικό πρόσωπο πληροί τα κριτήρια του ευάλωτου, τότε μπορεί να αιτηθεί την βεβαίωση του ευάλωτου οφειλέτη, διάρκειας 3 μηνών, για να την χρησιμοποιήσει στη υποβολή της αίτησης του Εξωδικαστικού Μηχανισμού.
Υποχρεωτική αποδοχή της πρότασης του αλγορίθμου από την τράπεζα και τον servicer
Η ιδιότητα του ευάλωτου οφειλέτη, υποχρεώνει την τράπεζα ή τον servicer να δεχτούν την πρόταση που παράγει ο αλγόριθμος. Συγκεκριμένα, εννοούμε την «Αντιπρόταση των πιστωτών» που είναι η εναλλακτική πρόταση που παράγει ο αλγόριθμος και είναι λίγο «χειρότερη» (συνήθως ως προς το ποσό της διαγραφής) από την βασική πρόταση του αλγορίθμου που λέγεται «Πρόταση του Υπολογιστικού Εργαλείου».
Εάν ωστόσο θεωρηθεί ότι κακώς δόθηκε η ιδιότητα του ευάλωτου οφειλέτη στον δανειολήπτη, τότε η τράπεζα ή ο servicer μπορεί να καταφύγει δικαστικά για να την προσβάλει, επιβαρυνόμενος όμως και με τα δικαστικά έξοδα. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι ο χρηματοδοτικός φορέας είναι υποχρεωμένος να αποδεχθεί την πρόταση του αλγόριθμου, εκτός και εάν βρει κάποιο χειροπιαστό στοιχείο που να αποδεικνύει ότι κακώς δόθηκε στον δανειολήπτη η ιδιότητα του ευάλωτου και αξίζει τον κόπο για τον πιστωτή να ακολουθήσει την δικαστική οδό.
Η «υποχρεωτική» αποδοχή της πρότασης ρύθμισης από την τράπεζα ή και τον servicer, είναι μία σημαντική βοήθεια που προσφέρει η ιδιότητα του Ευάλωτου οφειλέτη, ιδίως για τις περιπτώσεις που ο δανειολήπτης κινδυνεύει να «χάσει» την κύρια ή δευτερεύουσα κατοικία του, μόνο και μόνο επειδή είναι ικανοποιητικής εμπορικής αξίας και συμφέρει τον χρηματοδοτικό φορέα να τη «βγάλει» σε πλειστηριασμό, αντί να προσφέρει στον δανειολήπτη, μία μακροπρόθεσμη ρύθμιση.
Disclaimer: Το παρόν άρθρο, δεν έχει σκοπό την παροχή συμβουλών για την ρύθμιση οφειλών, καθώς η συμβουλευτική διαδικασία προϋποθέτει, την εις βάθος μελέτη και ανάλυση των δεδομένων της κάθε υπόθεσης.
Εμπιστευτείτε την 20ετή τραπεζική εμπειρία μας και ζητήστε την γνώμη μας για την περίπτωση σας.
Επισκεφθείτε την Αρθρογραφία, για περισσότερα θέματα σχετικά με την ρύθμιση οφειλών