Τα Ξένα Funds έχουν μπει δυναμικά στη ζωή των κόκκινων οφειλετών τα τελευταία τρία χρόνια, καθώς σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, κατέχουν ήδη περισσότερα από € 30 δις.

Λογικό είναι λοιπόν να υπάρχουν εύλογες απορίες αλλά και ανησυχίες από «κόκκινους» οφειλέτες για το τι σημαίνει η πώληση δανείων σε Ξένα Funds, ποιες οι διαφορές με τις Τράπεζες και ποιες οι παγίδες αλλά και οι ευκαιρίες.

1. Ποια κόκκινα δάνεια μπορούν να πωληθούν σε Ξένα Fund?

Όλα τα είδη των δανείων και πιστώσεων που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω των 90 ημερών (3 μήνες) ή δεν αναμένεται να εξυπηρετηθούν χωρίς την ρευστοποίηση των εξασφαλίσεων τους (π.χ. προσημειωμένα ακίνητα, ενεχυριασμένες καταθέσεις, μισθώματα κ.α), μπορούν να πωληθούν σε Ξένα Funds.

Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο, είναι η Τράπεζα να έχει προτείνει στον οφειλέτη πρόταση ρύθμισης με συγκεκριμένους όρους στο πλαίσιο του κώδικα δεοντολογίας, 12 μήνες τουλάχιστον, πριν τεθεί το δάνειο προς πώληση. Η προϋπόθεση αυτή δεν ισχύει στη περίπτωση που ο οφειλέτης έχει χαρακτηρισθεί ¨μη συνεργάσιμος¨ με βάσει τον κώδικα δεοντολογίας, ή τα δάνεια του είναι επίδικα ή επιδικασμένα.

Επιπλέον, μαζί με τα κόκκινα δάνεια ενός οφειλέτη, μπορεί να πωληθούν και τα ενήμερα δάνεια του. Η δυνατότητα αυτή δεν προβλεπόταν στον αρχικό νόμο του 4354/2015. Στη συνέχεια και με τον νόμο 4389/2016, προστέθηκε και η πώληση των ενήμερων δανείων του κόκκινου οφειλέτη, με σκοπό να γίνουν τα προς πώληση πακέτα περισσότερο ελκυστικά.

2. Γιατί οι Τράπεζες πουλούν «κοψοχρονιά» τα κόκκινα δάνεια τους?

Είναι λογικό να πιστεύει κανείς ότι όταν μία Τράπεζα πουλάει τα δάνεια της με έκπτωση που φτάνει έως και το 95%, χάνει.

Ωστόσο, η αλήθεια είναι ότι αντίθετα η Τράπεζα κερδίζει από την πώληση κόκκινων δανείων και μάλιστα με δύο διαφορετικούς τρόπους.

Πρώτον, ξεφορτώνεται από τον ισολογισμό της προβληματικά δάνεια για τα οποία έχει ήδη αναγνωρίσει την ζημιά και δεύτερον, εμφανίζει ως κέρδος στον Ισολογισμό το ποσό από την πώληση των κόκκινων δανείων της.

Με ένα σμπάρο δυο τρυγόνια δηλαδή.

Και ξεφορτώνεται τα κόκκινα δάνεια της και ενισχύει τα κεφάλαια της, ώστε να μην έχει πρόβλημα με τις εποπτικές αρχές.

3. Τι αλλάζει για τον οφειλέτη (ιδιώτη ή επιχείρηση), όταν το κόκκινο δάνειο του πωλείται σε ξένο Fund?

Όσον αφορά την σύμβαση δανείου ή Αλληλόχρεου λογαριασμού και τους συμβατικούς όρους (διάρκεια, δόση, επιτόκιο, περιθώριο επιτοκίου κ.λ.π), που έχει υπογράψει ο οφειλέτης ή η επιχείρηση με την Τράπεζα,  δεν αλλάζει κάτι.

Ο οφειλέτης έχει ακριβώς τις ίδιες υποχρεώσεις και δικαιώματα με πριν.

Επίσης δεν αλλάζει το νομικό πλαίσιο που αφορά τις αναγκαστικές ενέργειες εναντίον του οφειλέτη (π.χ. κατασχέσεις, πλειστηριασμοί) καθώς και τις νομικές άμυνες που έχει ο οφειλέτης έναντι του πιστωτή (π.χ ανακοπή σε Διαταγή πληρωμής).

Αλλάζει ο συνομιλητής.

Η εταιρία διαχείρισης απαιτήσεων, που εκπροσωπεί το Fund δεν είναι ένας δυσκίνητος οργανισμός όπως είναι μία Τράπεζα. Είναι συνήθως, μια εταιρία με ευέλικτη δομή που παίρνει σχετικά γρήγορες αποφάσεις, είτε αυτές αφορούν την συναινετική λύση με τον οφειλέτη ή τις νομικές ενέργειες εναντίον του.

4. Δεν θα έπρεπε το Fund να μου διαγράψει μεγάλο μέρος του κόκκινου δανείου μου, όταν το αγοράζει 5% και 10% από την Τράπεζα?

Το Fund είναι ένας κερδοσκοπικός οργανισμός που σκοπός του είναι η μεγιστοποίηση του κέρδους.

Σκοπός του δηλαδή, είναι να ανακτήσει το συντομότερο δυνατόν το κόστος της επένδυσης του (payback) και να αρχίζει να καταγράφει κέρδη.

Ο νόμος δεν υποχρεώνει το Ξένο Fund ούτε να διαγράψει κάποιο ποσοστό επί των δανείων που αγοράζει, ούτε και να περιορίσει το κέρδος του από αυτά. Τέτοιοι περιορισμοί άλλωστε θα έκαναν μη ελκυστικά τα πακέτα των κόκκινων δανείων προς πώληση, από τις Ελληνικές Τράπεζες.

Το υψηλό ρίσκο που έχει η αγορά των κόκκινων δανείων ως επένδυση, η αβεβαιότητα για το τελικό ποσό που θα ανακτηθεί αλλά και τον χρόνο που θα γίνει αυτό, μπορεί να κάνει το Fund επιφυλακτικό για «κούρεμα» δανείου ακόμη και αν αυτό δικαιολογείται.

Επιπλέον το επιχείρημα που έρχεται από την μεριά των τραπεζιτών, είναι ότι ο οφειλέτης δεν επιβαρύνεται από αυτή την μεταβίβαση καθώς η δανειακή σύμβαση που είχε με την Τράπεζα ισχύει ως έχει.

Απλώς αλλάζει ο συνομιλητής.

Τέλος, η τιμή π.χ 5% που καθορίστηκε ως τιμή πώλησης αφορά ένα πακέτο χιλιάδων κόκκινων δανείων και δεν μπορεί να αντιστοιχηθεί ως τιμή πώλησης για το κάθε δάνειο ξεχωριστά.

1. 5. Μπορώ να εξαγοράσω το κόκκινο δάνειο μου από την Τράπεζα στην ίδια τιμή που αυτή θα το πουλήσει στο Ξένο Fund?

Ο νόμος 4354/2015 δεν προβλέπει την πώληση δανείου σε φυσικά πρόσωπα. Αν και κατά την κατάρτιση του νόμου, η τότε Ελληνική κυβέρνηση το είχε προτείνει σαν εναλλακτική, οι «Θεσμοί» το είχαν απορρίψει.

Ένας άλλος λόγος είναι ότι μια τέτοια εναλλακτική θα ήταν κίνητρο ακόμη και για τους ενήμερους οφειλέτες να μην πληρώνουν τα δάνεια τους, αφού κάποια στιγμή θα μπορούσαν να τα εξαγοράζουν πίσω, με μεγάλη έκπτωση. Φανταστείτε να έπαιρνε κάποιος ένα στεγαστικό δάνειο ύψους € 200.000 να μην το πλήρωνε και μετά από λίγα χρόνια να το αγόραζε από την Τράπεζα π.χ. σε ποσοστό 30%!!

Επιπλέον, δεν είναι τεχνικά εφικτό να διαχωρίσεις την τιμή πώλησης για το κάθε δάνειο ξεχωριστά όταν αυτή αφορά πακέτο χιλιάδων δανείων.

Ο οφειλέτης πάντως, μπορεί να εξαγοράσει το δάνειο του στο πλαίσιο του αναθεωρημένου κώδικα δεοντολογίας, με την καταβολή μετρητών και την διαγραφή του υπολοίπου δανείου, εφόσον δικαιολογείται από την ικανότητα αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του.

Αυτή ωστόσο η δυνατότητα είναι περισσότερο «θεωρητική» και δεν την βλέπουμε στη πράξη.

5+1. Πως θα με προσεγγίσει το Fund και τι θα μου προτείνει?

Η συνηθισμένη διαδικασία, είναι η εταιρία διαχείρισης (Servicer)που εκπροσωπεί το Ξένο Fund είναι να στείλει επιστολή στον οφειλέτη (ιδιώτη ή επιχείρηση) και να τον ενημερώνει ότι το δάνειο του έχει μεταβιβασθεί στο συγκεκριμένο Fund.

Στη συνέχεια ο οφειλέτης ή ο Servicer ανάλογα, επικοινωνούν για να συζητήσουν το ενδεχόμενο ρύθμισης.

Πέραν των κλασσικών ρυθμίσεων που προσφέρει η Τράπεζα, ο Servicerμπορεί να προσφέρει και πιο ευέλικτες επιλογές όπως την εθελοντική παράδοση ή και συναινετική πώληση ακινήτου καθώς και «κούρεμα» της οφειλής.

Επισκεφθείτε την Αρθρογραφία, για περισσότερα θέματα σχετικά με την ρύθμιση οφειλών.

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση του άρθρου χωρίς την έγγραφη άδεια του συγγραφέα